Opóźnienia w płatnościach w sektorze małych i średnich firm są bardzo powszechnym problemem. Ponad 83 procent płatności regulowanych jest po terminie, a problem opóźnień dotyczy ośmiu na dziesięć małych przedsiębiorstw*. Jak odzyskać pieniądze od dłużnika? Czy odzyskiwanie należności to wyłącznie domena firm windykacyjnych?
Jeśli zainteresowałeś się tym artykułem, to znaczy, że nie pomogły e-maile, telefony i listy do Twojego kontrahenta, z przypomnieniami o upływającym terminie zapłaty. Samodzielne próby uzyskania zapłaty to pierwsza rzecz, jaką należy zrobić. Jeśli dłużnik unika Cię lub wykręca się od płatności, musisz zacząć działać jak najszybciej, ponieważ im prędzej podejmiesz stosowne kroki, tym większe są szanse odzyskania pieniędzy.
Sposobem na wyeliminowanie potencjalnych problemów z niezapłaconymi fakturami, może być skorzystanie z faktoringu. Dobre rozwiązanie w tym zakresie oferuje Finea, dzięki której można uzyskać do 100 000 złotych z faktur, których czas zapłaty jeszcze nie minął. Pieniądze mogą być na Twoim koncie w 24 godziny od wystawienia faktury. Szczegóły znajdziesz na stronie www.finea.pl.
Wezwanie do zapłaty
Wezwanie do zapłaty to dokument, na podstawie którego dłużnik jest zobowiązany zapłacić wierzytelność główną, odsetki (jeśli zostały naliczone) oraz zwrócić koszty odzyskania należności. Wystosowanie wezwania to jeden z pierwszych kroków formalnych, jakie można podjąć w celu odzyskania długu. Co powinno być w wezwaniu do zapłaty? Przede wszystkim podstawa żądania (dane z faktury lub rachunku, nazwa usługi), kwota do zapłaty, numer konta, na który ma nastąpić wpłata oraz termin zapłaty (najczęściej 14 dni). Wezwanie należy wysłać listem poleconym z potwierdzeniem odbioru – aby na dalszej drodze postępowania dysponować dowodem. Wezwanie do zapłaty można przygotować samodzielnie, skorzystać z pomocy prawnika lub z pomocy firmy – np. w ofercie Krajowego Rejestru Długów znajduje się usługa wysłania wezwania zapłaty na koszt dłużnika, a więc bez żadnych kosztów dla poszkodowanego przedsiębiorcy.
Firmy windykacyjne
Odzyskiwanie należności to bardzo szybko rosnąca gałąź gospodarki. Rzetelnych firm windykacyjnych jest w Polsce coraz więcej, a ich działanie nie ma nic wspólnego z windykacją znaną z kryminalnych opowieści. Pracują w nich prawnicy wyspecjalizowani w odzyskiwaniu długów, a najczęściej spotkać się można z kilkoma modelami wynagrodzenia.
Success fee – czyli wynagrodzenie procentowe od faktycznie odzyskanej kwoty, w zależności od trudności sprawy może wahać się od kilku do kilkudziesięciu procent zadłużenia. W przypadku prowizji procentowej najczęściej opłaty wstępne, zaliczki ani żadne inne koszty początkowe nie są pobierane. To najbardziej korzystna dla klienta forma ściągania długów. Ile kosztuje windykacja w modelu wynagrodzenia za sukces? Rynkowe stawki to od ok. 5% do 45% w zależności od kondycji finansowej dłużnika, terminu spłaty i „wieku” długu.
Success fee połączone z opłatą inicjacyjną (opłatą za przyjęcie długu do windykacji) – w tym modelu, działającym analogicznie do opisanego powyżej, występuje dodatkowo płatność wstępna, jednak można liczyć na niższą prowizję od odzyskania długu oraz na to, że nasze zlecenie zostanie przyjęte niezależnie od stopnia trudności sprawy.
Stawka godzinowa – najczęściej występuje w kancelariach prawnych, a ostateczne wynagrodzenie za odzyskanie należności zależy od czasu poświęconego na daną sprawę przez prawnika.
Opłata ryczałtowa – firmy windykacyjne oferują również obsługę stałą, w ramach której za z góry określoną kwotę prowadzą określoną liczbę spraw. To rozwiązanie dobre dla przedsiębiorców, którzy mają bardzo wielu klientów zalegających z płatnościami. Do najpopularniejszych firm w Polsce zajmujących się pomocą w ściąganiu należności należą Kruk, Cash Flow, a także KRD.
Giełda wierzytelności
Dobrym sposobem odzyskanie przynajmniej części długu jest sprzedaż wierzytelności. Miejscem, w którym można to zrobić jest giełda wierzytelności, znana również jako giełda długów. Skuteczność tej metody działa na dwa sposoby – po pierwsze, jeśli znajdzie się chętny, możemy odsprzedać mu dług (z odpowiednim rabatem w stosunku do kwoty zobowiązania) i tym samym odzyskać pieniądze; po drugie – samo wystawienie długu na sprzedaż i upublicznienie danych wierzyciela może spowodować, że zmobilizuje się on do spłaty.
Jak sprzedać wierzytelności? Na giełdzie można zamieścić ogłoszenie o zamiarze sprzedaży wierzytelności (długi muszą być bezsporne i udokumentowane), które wcześniej jest weryfikowane przez firmę prowadzącą giełdę. Do największych w Polsce instytucji tego typu należą giełdy długów VERIF czy Kaczmaski Inkasso.
Postępowanie sądowe
Po nieudanych próbach odzyskania długu i po nieskutecznym wezwaniu do zapłaty, można skierować sprawę do sądu. Jeśli kwota zadłużenia nie przekracza 10 tysięcy złotych, pozew wnosi się w postępowaniu uproszczonym, na formularzu urzędowym dostępnym na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Opłata za złożenie pozwu w takim przypadku jest sztywno określona, w zależności od wartości roszczenia: do 2000 zł – 30 zł opłaty, pow. 2000 do 5000 zł – 100 zł opłaty, pow. 5000 do 7500 zł – 250 zł opłaty, od 7500 zł – 300 zł opłaty. Jeśli kwota jest wyższa, opłata wynosi 5%. Jeśli zapadnie korzystny wyrok, sąd wyda nakaz zapłaty, następnie trzeba wystąpić z wnioskami o nadanie klauzuli wykonalności oraz wszczęcie egzekucji z majątku dłużnika. Jeśli nie masz doświadczenia w kwestiach prawnych, warto zwrócić się z tego typu sprawą do prawnika.
Jak uniknąć opóźnień w zapłatach w przyszłości?
Odzyskiwanie należności to proces, który naraża Cię na koszty i utratę czasu. Dlatego aby w przyszłości uniknąć windykowania swoich kontrahentów, możesz podjąć kroki zapobiegawcze.
Sprawdzenie firmy
Jeśli masz uzasadnione podejrzenia, że Twój potencjalny partner biznesowy może mieć problemy z płatnościami, warto skorzystać z rejestru dłużników albo biur informacji gospodarczych. Są to bazy danych, do których trafiają informacje o nierzetelnych płatnikach. Jeśli osoba, z którą masz zamiar prowadzić interesy figuruje na liście, musisz zachować szczególną ostrożność. Przydatny może okazać się Rejestr Dłużników Niewypłacalnych (RDN) – podmiot państwowy, będący częścią KRS, jednak jego wadą jest to, że niemożliwe jest w nim wyszukiwanie po nazwisku bądź NIP-ie. Musisz znać RDN, czyli numer, pod którym dłużnik figuruje w rejestrze. Dlatego dużą popularnością cieszą się komercyjne bazy, dające możliwość dowolnego przeszukiwania. Dostęp do nich wiąże się z niewielką opłatą, a do najbardziej popularnych baz należą Krajowy Rejestr Długów, VERIF Rejestr Dłużników i InfoMonitor, a sprawdzanie kontrahentów oferuje też na przykład Idea Bank. Więcej na temat weryfikacji swojego kontrahenta przeczytasz w artykule Jak sprawdzić firmę.
Wywiadownie gospodarcze
Jeśli szykuje się naprawdę duży kontrakt, możesz przemyśleć zlecenie całościowego prześwietlenia firmy, w tym jej kondycji finansowej. Przedsiębiorstwa, które się tym zajmują to tzw. wywiadownie gospodarcze, a efektem ich pracy są raporty handlowe, w których opisane są dobre i niedobre praktyki potencjalnego kontrahenta. Dobra wywiadownia gospodarcza powinna działać dyskretnie i dostarczyć Ci znacznie więcej informacji, niż tylko ogólnodostępne dane i raporty z KRS.
Faktoring
Jeśli chcesz całkowicie pozbyć się ryzyka związanego z opóźnieniami w płatnościach, a płynność finansowa jest dla Ciebie na pierwszym miejscu, możesz skorzystać z usługi faktoringu. W uproszczeniu działa ona tak, że bank lub firma faktoringowa kupuje od Ciebie faktury, a następnie sama pilnuje zapłaty. W przypadku usług marki Finea, pieniądze mogą trafić na Twoje konto w ciągu 24 godzin od wystawienia faktury.
Objaśnienie:
* - dane za: Keralla Research na zlecenie Bibby Financial Services
Sp. z o.o. - maj 2013 r.
Zobacz także:
Aktualizacja: 19.03.2014 r., Jan Boniecki, redakcja serwisu KontoFirmowe24.pl. Wykorzystywanie tekstów bez zgody redakcji zabronione.